Contact
contact
Locatie en route
route
zoek
Zoek in de site

in de media

blogs

Nieuws

Vluchten of blijven

Vluchten of blijven

De werkgroep Gedenkstenen Joods Apeldoorn heeft mij gevraagd in enkele blogs iets te schrijven over mijn onderzoek in 1988 en 1989 naar de dramatische geschiedenis van de Joodse psychiatrische instelling Het Apeldoornsche Bosch. Daar wil ik graag aan voldoen. Van 1978 tot 1996 werkte ik als conservator bij Historisch Museum Marialust in Apeldoorn. 

Dit museum werkte destijds samen met de tentoonstellingenwerkgroep van de Stichting Bevrijding ’45. Dit hield in dat er jaarlijks een expositie werd gemaakt over een regionaal thema uit de Tweede Wereldoorlog. Ik kwam in 1988 met het voorstel een tentoonstelling te maken over Het Apeldoornsche Bosch. Mijn bedoeling was om daarbij oud-personeelsleden te betrekken die de oorlog hadden overleefd. Aanvankelijk was er enige aarzeling over mijn voorstel. Was het niet te confronterend voor betrokkenen om dit oorlogsverleden bij hen op te rakelen? Anderzijds bood het een uitgelezen kans om de tragedie die zich in januari 1943 in Apeldoorn afspeelde voor het voetlicht te brengen. Ik kreeg het fiat.

Via de Joodse Geestelijke Gezondheidszorg ontving ik enkele namen van oud-personeelsleden van de inrichting. De JGGZ had juist in 1984 haar 75-jarige jubileum gevierd en daarbij adressen nagetrokken van nog levende oud-personeelsleden. Toen ik deze namen had en de mensen gevraagd had of ik hen mocht interviewen, kreeg ik van hen weer andere namen op. Ondanks de pijnlijke herinneringen was iedereen die ik vroeg bereid te praten.

Uiteindelijk heb ik dertien betrokkenen geïnterviewd. Dit waren vijf toenmalige verpleegsters, een verpleger, een secretaresse, een groepsleidster en een huisknecht, een Amsterdamse verkoopster die naar Het Apeldoornsche Bosch vluchtte om onder te duiken en daar vervolgens als verpleegster werkte, de hartsvriendin van een gedeporteerde en in Auschwitz vermoorde verpleegster, een Apeldoorner die onderduikadressen voor Joodse mensen regelde en een lid van de Ordedienst uit Westerbork die meehielp bij de ontruiming.  Van de geïnterviewde verpleegsters waren twee niet-Joods. Zij moesten op last van de Duitse bezetter in april 1942 de inrichting verlaten.

In mijn volgend blog ga ik in op het dilemma 'vluchten' of 'blijven’.

Hanneke Oosterhof



terug naar overzicht
terug naar overzicht

Draai je telefoon
voor de beste beleving